زیبایی شناسی دینی در غزلیات حافظ

author

  • دکتر غلامرضا رحمدل
Abstract:

در این مقاله، زیبایی شناسی دینی غزلیات حافظ مورد مطالعه و ارزیابی قرارگرفته است. سؤالات تحقیقی این مقاله در قالب جمله های اثباتی زیر قابل دسته بندی می باشند: ا- زیبایی شناسی دینی حافظ از "نوع " نگاه او به جهان نشأت می گیرد. 2- زیبایی شناسی دینی حافظ مهمترین عامل سازگاری او با محیط است. 3- قرآن، حدیث و سیرهء معصومین از منابع سرشار در تبیین زیبایی شناسی دینی هستند. 4- مرکز ثقل زیبایی شناسی دینی حافظ، "عشق " است. 5- زیبایی شناسی دینی حافظ کمال گرا است. 6- عشق در عین وحدت، آثار، مراتب و جلوات متکثر دارد. 7- ایمان و انتظار, ارکان سازگاری حافظ را تشکیل می دهند. و... در این مقاله برای اثبالت هریک از فرضیه های مربوط به مرضوع، حسب مورد از آیات و روایات و مستندات شعری، به صورت شواهد امثال، استفاده شده است. تحقیق در این مقاله از نوع تحقیق متن محرر است, و عوامل دخیل خارج از متن، یعنی تاریخ، علوم متداول زمان حافظ و... عوامل فرعی، ارزیابی شده اند. به عبارت دیگر به جای آنکه از تاریخ به حافظ نگاه کنیم از حافظ به تاریخ نگاه کردیم. زیرا, زبان تاریخ, زبان مستقیم است و شعر، زبانی غیر مستقیم. زبانی مستقیم، ابزار گرد آوری اطلاعات است و زبان شعر، ابزار آفرینش اطلا عات. زبان غیر مستقیم، ظرفیت گسترده تری برای بیان حقایق دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل غزلیات حافظ براساس نظریه زیبایی شناسی انتقادی (مکتب فرانکفورت)

شمس‌الدین محمد حافظ‌شیرازی ازجمله معدود شاعران ایرانی است‌که با فراتربردن خود به‌مثابة حلقه‌ای از حلقه‌های جبر اجتماعیِ قرن هشتم ﻫ.ق.، بر فراز جریان‌ها‌‌ی اجتماعی زمان ایستاد. حافظ با خروج از نظم به‌بندکشانندة قرن هشت‌ به نقد ساختار اجتماعی در حوزة ساختار شعر پرداخته است. نخست، نظریة زیبایی‌شناسی انتقادی را که یکی از دستاوردهای مکتب فرانکفورت آلمان در قرن بیستم م. است مختصر و کوتاه معرفی کرده‌ای...

full text

تحلیل غزلیات حافظ براساس نظریه زیبایی شناسی انتقادی (مکتب فرانکفورت)

شمس الدین محمد حافظ شیرازی ازجمله معدود شاعران ایرانی است که با فراتربردن خود به مثابة حلقه ای از حلقه های جبر اجتماعیِ قرن هشتم ﻫ.ق.، بر فراز جریان ها ی اجتماعی زمان ایستاد. حافظ با خروج از نظم به بندکشانندة قرن هشت به نقد ساختار اجتماعی در حوزة ساختار شعر پرداخته است. نخست، نظریة زیبایی شناسی انتقادی را که یکی از دستاوردهای مکتب فرانکفورت آلمان در قرن بیستم م. است مختصر و کوتاه معرفی کرده ایم،...

full text

تماشای صحرا(تاملی در زیبایی شناسی منظره در شعر حافظ)

حافظ، شاعر و عارف قرن هشتم هجری، بی گمان یکی از مؤثرترین چهره های شکل دهنده به فرهنگ و ادبیات ایران به شمار می رود. غزلیات وی که حاوی نگاه عرفانی او به طبیعت است با رویکردی اختصاصی عناصر طبیعت را آیه های خداوند به شمار آورده است. بر خلاف دیدگاهی که معتقد به نگاه رمز آمیز هنرمندان مسلمان به طبیعت است، این مقاله در صدد توضیح مفهوم دقیق آیه نگری و نگاه طبیعت دوست هنرمند مسلمان است. در این نگاه، طب...

full text

متناقض‌نما در غزلیات حافظ

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های ادبی شعر حافظ «ایهام» است که شاعر به وسیلة آن توانسته کلام خود را از جذبه‌ای خاص برخوردار و رندانه ظرایف و طرایف را از هر مضمونی بیان کند و در عین حال خواننده را در گزینش بی‌نهایتی از معنا رها سازد. بنابراین توجه بیشتر مشتاقان شعر حافظ به بررسی این شگرد و سایر ترفندهای ادبی مرسوم در بلاغت عصرِ او معطوف شده است. شعر حافظ دارای جذبه‌هایی پنهانی است که او هنرمندانه آنها...

full text

شب قدر در غزلیات حافظ

 در این مقاله به شیوه بهره ٠ جستن حافظ از شب قدر پرداخته شده، چه وی بهره هنری یا اندیشه ورزانه از این بن مایه ادبی برده است. نگارنده بر آن است که ذهن خوانندگان گرامی را به این نکته مهم معطوف دارد که شب قدر از دیدگا. حافظ، حال است نه قال. شب قدر قابلیت سالک است نه فاعلیت ممالک، شب قدر رامی دهند و کسب کردنی نیست. همچنین در این جستار وجه تسمیه شب قدر و شان نزول سوره قدر، زمان شب قدر از دیدگاه روای...

full text

بازخوانی تصویرهای ادبی در غزلیات شمس از دیدگاه زیبایی شناسی تصویر در سینما

مقایسه تصویرهای شعری ادبیات با شگردهای خلقِ معنا در سینما، یکی از حوزه‏های مورد مطالعه در تحقیقات بین رشته‏ای یا بین رسانه‏ای سینما و ادبیات است. در این زمینه، کلمه تصویر با تعریف اصطلاحی آن مورد نظر قرار می‏گیرد که به‏معنای ایجاد حالتی ذهنی و نتیجه فاصله گرفتن دال از مدلول است. به‏عبارتی هرگاه خلق دلالت‏های ضمنی در متن ادبی و سینمایی با عناصر غیر روایی، یعنی عناصر سبکی و بلاغی سنجیده شود، می‏تو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 53  issue 2

pages  -

publication date 2003-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023